Op deze pagina leggen we uit wat er verandert op 1 september 2026 en waarom.
Op 3 juni 2024 ondertekenden de minister van Mobiliteit en de koning de nieuwe Code van de openbare weg, maar pas op 1 september 2026 treedt de nieuwe code in werking. Op die datum vervangt de Code van de openbare weg het Koninklijk besluit van 1 december 1975 betreffende het algemeen reglement op de politie over het wegverkeer en het gebruik van de openbare weg, doorgaans “Wegcode” genoemd.
Gezien de verdeling van de bevoegdheden op mobiliteitsvlak wordt de Code van de openbare weg aangevuld met drie regionale codes, die de geregionaliseerde bepalingen bevatten. Deze codes, die later gepubliceerd zullen worden, treden wel tegelijkertijd in werking (ook op 1 september 2026 dus).
De termijn van ongeveer twee jaar tussen de publicatie en de inwerkingtreding van de nieuwe Code van de openbare weg is bedoeld om voldoende tijd te voorzien voor de nodige aanpassingen, voornamelijk op het gebied van regelgeving, IT en opleidingen.
De Wegcode dateert van 1975 en is sindsdien meerdere keren gewijzigd in een poging rekening te houden met de voortdurende veranderingen op het vlak van verkeersveiligheid en mobiliteit die voorbije halve eeuw kende (de opkomst van de elektrische fiets en step, de ontwikkeling van gedeelde auto’s zoals carpoolen en autodelen, enz.).
Enerzijds was het hoogtijd om de soms onvolledige of verouderde regels bij te werken en anderzijds de regelgeving op een meer coherente manier te herstructureren.
Het belangrijkste doel van de nieuwe Code van de openbare weg is ervoor te zorgen dat elke weggebruiker, ongeacht zijn of haar leeftijd of opleidingsniveau, begrijpt wat er van hem of haar verwacht wordt en om onduidelijkheden te vermijden. Een voortdurende zorg: informatie plaatsen waar men die verwacht te vinden.
Daarom werden meerdere bepalingen geordend volgens gebruikerscategorieën, voornamelijk met betrekking tot hun plaats op de openbare weg. Afhankelijk van hun vervoerswijze kunnen weggebruikers dus gemakkelijker de regels terugvinden die van toepassing zijn op de delen van de openbare weg die zij gebruiken.
Veel regels die voorheen verspreid waren in de code, zijn gehergroepeerd. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de regels die van toepassing zijn op groepen, of het nu gaat om groepen voetgangers, fietsers, bromfietsers, motorrijders of ruiters. Voorrangsregels zijn ook samengebracht in een geheel van bepalingen. De toegangs- en verkeersregels op bepaalde specifieke openbare wegen, zoals voetgangerszones, woonerven of voorbehouden wegen, zijn vastgelegd in een uniforme structuur.
Het hoofdstuk over verkeersborden werd grondig herzien om de borden te moderniseren, nieuwe toe te voegen en hun betekenis duidelijker te maken. Er zijn nieuwe symbolen, conform het Verdrag van Wenen, gebruikt om het gebruik van tekst en de daaruit voortvloeiende begripsproblemen te vermijden.
Het is essentieel om opnieuw na te denken over de manier waarop de openbare weg wordt gedeeld om zo de plaats die aan elke weggebruiker wordt gegeven opnieuw in evenwicht te brengen. In overeenstemming met de klimaatdoelstellingen is het meer dan noodzakelijk een kader te creëren waarin actieve en duurzame mobiliteitsvormen zich in alle veiligheid kunnen ontwikkelen.
Met essentiële maatregelen op vlak van verkeersveiligheid zal de Code van de openbare weg een extra instrument zijn om de doelstelling van het terugdringen van het aantal zwaargewonden en verkeersdoden op onze wegen te bereiken. De nieuwe code zal de veiligheid van iedereen verbeteren, vooral die van de kwetsbare weggebruikers.
Het stilstaanverbod wordt toegevoegd aan het parkeerverbod op volgende plaatsen:
Als alleen voertuigen voor openbaar vervoer op de busstrook mogen rijden (evenals andere voertuigen, zoals fietsen of taxi’s, indien een onderbord dit aangeeft), mag een ander voertuig deze gebruiken om van richting veranderen, maar alleen vanaf het punt waar de streep onderbroken is.
De Code van de openbare weg benadrukt de voorzichtigheidsregel die door iedereen moet worden nageleefd ten opzichte van andere weggebruikers, en in het bijzonder de meer kwetsbare gebruikers:
Een andere ambitie van de Code van de openbare weg betreft de verkeersborden die moderner, maar ook duidelijker zijn gemaakt.
De meeste borden zijn aangepast om aan een aantal doelstellingen te voldoen:
De kleur van de onderborden is ook gewijzigd: deze borden zijn nu zwart op een witte achtergrond (in plaats van wit op een blauwe achtergrond).
De Code van de openbare weg bevat nieuwe gevaarsborden, zoals:
Er zijn ook nieuwe symbolen geïntroduceerd, zoals:
Er werd een nieuwe categorie verkeersborden geïntroduceerd: “De verkeersborden met bijzondere voorschriften”. Deze categorie is beter leesbaar voor weggebruikers en omvat borden die zones aangeven waar specifieke regels gelden (snelheid, inhalen, parkeren, enz.). Voor meer duidelijkheid kan de toegestane maximumsnelheid (die van gewest tot gewest kan verschillen) op de borden worden aangegeven.
Deze omvatten bijvoorbeeld schoolomgevingen, voetgangerszones, erven en fietszones.
De verkeersborden werden gemoderniseerd voor een betere zichtbaarheid, bijvoorbeeld:
Om wegbeheerders in staat te stellen verkeersborden te vervangen wanneer ze versleten zijn en om de bijbehorende uitgaven te spreiden (de meeste verkeersborden hebben een levensduur van 10 jaar), is er een overgangsperiode tot 1 januari 2045 voorzien voor de geleidelijke invoering van de nieuwe verkeersborden. Tijdens deze periode krijgen oude borden die niet overeenstemmen met de nieuwe borden die in de code van de openbare weg zijn voorzien, dezelfde betekenis als de nieuwe verkeersborden.